‘Waar lijkt dit volgens jou op?’
Erik stop de handen wat dieper in de gewatteerde vestzakken. Fijne kringeltjes vrieslucht ontsnappen uit zijn mond terwijl hij me grijnzend aankijkt.
‘Het lijkt toch een beetje op jaren 60-architectuur,’ probeer ik. ‘Als ik heel eerlijk ben, doet het me ook een beetje denken aan het Oostblok. De Prager Strasse in Dresden, voor 1989.’
‘Kijk nou eens echt goed.’
Ja. Nee. Als ik het niet zie, dan zie ik het niet. Maar ik ben een half uur in Eindhoven, het is misschien wel vijfentwintig jaar geleden dat ik hier voor het laatst was. Toen gingen we met een paar studenten het Evoluon bezoeken, dat bij aankomst in het station niet meer bleek te bestaan. Pre-internettijden, mijnheer.
Het station. Daar kijken we naar. Met het standbeeld van Anton Philips op het voorplein. Philips! Natuurlijk! Het station lijkt op een oude transistor! Hoe kon ik ernaast kijken? Een mooie, rechthoekige doos met een spreekwoordelijke luidspreker ter rechterzijde en naast de klok links een torentje dat met wat verbeelding voor een antenne kan doorgaan. ‘Hoe kun je een bezoek aan Eindhoven beter beginnen dan met Philips?’, lacht Erik. Nee, dat is waar. Het grote bedrijf Philips mag dan al een tijdje weg zijn uit de stad, de geest zweeft nog door de straten. En Eindhoven is ook die klap ruimschoots te boven gekomen. Het is altijd al een stad geweest van innovators, van technologische beeldenstormers, van mensen die niet opgeven en uit chaos kosmos creëren. De stad bruist van de start-ups en, wat een merkwaardig verschil met Vlaanderen, al die nieuwlichters gunnen elkaar het daglicht. Je mag er shinen, als een spreekwoordelijke gloeilamp. Maar die vergelijking, hadden we beloofd, zouden we dezer dagen niet al te veel maken.
We proeven van gemberbier met espresso, een mengsel dat als een speer door de aderen schiet
Erik, dat is Erik van Gerwen, die voor de citymarketingdienst Eindhoven365 werkt. Citymarketing is een ernstige zaak in Nederland. In Vlaanderen zijn er maar een handvol steden die tot aan de knieën komen van Eindhoven op dat gebied. Alle anderen moeten eigenlijk nog beginnen met aan de weg te timmeren. Hoe promoot je een stad die historisch niet zo gek veel te bieden heeft? ‘In elk geval niet zoals Amsterdam dat doet,’ vertelt Erik bij een espresso in CoffeeLab op het voorplein van het Centraal Station. ‘We hebben nu eenmaal niet dezelfde impact met historische monumenten, dus moeten we het van andere dingen hebben. Industrieel erfgoed bijvoorbeeld dat een nieuwe bestemming krijgt. Design. En innovatie. Eindhoven is het New Dutch, het nieuwe Nederlands. Een bruisende sfeer, vele initiatieven, niet het minst in de culinaire sfeer.’
CoffeeLab Eindhoven is een prima voorbeeld van het culinaire New Dutch. We proeven van gemberbier met espresso, een mengsel dat als een speer door de aderen schiet. Dat was de opkikker die we nodig hadden bij de twijfelvrieskou van deze ochtend. CoffeeLab brandt de koffiebonen zelf. 70% van de blend komt uit Brazilië, en die zorgen voor de zalige mokka- en chocoladetonen. De rest wordt uit Afrika aangevoerd, waar het heerlijk verse en frisse fruit primeert. Er volgt nog een shot pure espresso, en een flat white om af te sluiten, alleen al omdat die romig en warm aanvoelt.
Juist als je ziek bent, heeft je lichaam behoefte aan goede voedingsstoffen
Innovatie en design kunnen niet zonder mensen die in de frontlinie staan, die de kar trekken, die aan de basis van de ontwikkeling en promotie staan. Ik ontmoet de innemende food designer Annelies Hermsen in een klein kantoortje aan de Halvemaanstraat. Ze toont me wat haar werk en haar ideeën voor een stad en bedrijven kunnen betekenen. Voor een containerbedrijf tekende ze een recycle lunch voor zo’n 50 personen uit. Van wortels werd een wortel-sinaasappelsapje gemaakt en de pulp diende als basis voor de Brabantse wortelcake. Kromme komkommers werden geblend tot een frisse soep, de schillen gaven de tafelwaters smaak. ‘Voor het hoofdgerecht bereidde ik één bokje van de Bokkenbunker. Een dier waar de boer niets mee kan, simpelweg omdat wij alleen maar de melk van de geit consumeren. Het bokje werd van nose to tail bereid, 8 kilogram vlees, exact voldoende voor 50 personen. De restjes gingen in aparte bakjes mee naar huis voor de vogeltjes in de tuin en als compost voor een appelboom giveaway.’
Nog het meest trots is Annelies op haar werk voor de afdeling oncologie van het Radboud UMC. ‘De diëtiste vroeg me na te denken over de menu’s voor de patiënten. Juist als je ziek bent, heeft je lichaam behoefte aan goede voedingsstoffen. Maar op dat moment is je eetlust ook vaak verstoord. Ik heb het concept van de catering drastisch veranderd. De presentatie werd feestelijker, de eetmomenten werden gespreid over een aantal momenten op de dag en de porties werden kleiner. Het FoodforCare-concept werd een groot succes en werd verder ontwikkeld tot een duurzaam voedingsconcept dat nu ziekenhuisbreed wordt ingezet.’
We dineren die avond in Vane Restaurant & Skybar, het restaurant op de bovenste verdieping van het NH Collection Eindhoven Centre, van waaruit we een weids en indrukwekkend zicht hebben op de inmiddels onder dikke regenwolken verstopte stad. ‘Er is ander weer op komst,’ zegt Erik.
Wat maakt werken voor Eindhoven nu zo boeiend voor hem? ‘Zonder enige twijfel de mensen. Zonder menselijke spirit krijg je geen innovatie. Geen briljante ideeën. Een dode stad. Er zijn zoveel nieuwe initiatieven. Kijk naar Kazerne, het home of design. Dat is intussen een prachtig hotel geworden, met bar, restaurant, binnentuin. Maar bovendien is het een participatieve kunstgalerij. Ik vind het een geweldig idee. Je betrekt de hotelgasten bij actuele kunst. En je haalt de kunstenaars uit hun ivoren toren. Er loopt een project dat ontworpen is door de studenten en alumni van de Design Academy Eindhoven (DEA). Dat gaat over hoop. De hoop dat een goed idee de samenleving kan beïnvloeden. Maar het gaat net zo goed over heel kleine en persoonlijke aspecten.’
’s Namiddags wandelen we onder een van regen bezwangerde wolkenlucht naar Strijp S, het ‘creatieve hart van Eindhoven’, de voormalige industriële site van Philips, mét het beroemde klokgebouw. Strijp S is een uniek voorbeeld van hoe met industrieel erfgoed kan worden omgegaan. De gebouwen kregen een behoorlijk aantal nieuwe functies: wonen, werken, winkelen. Het geheel moest léven. De expansie van Philips – na de gloeilampen kwamen eerst de radio, dan de televisie – zorgde ervoor dat Strijp S lang niet voldoende bleek. Er kwamen andere gebouwen bij, aan de andere kant van de Rondweg. Dat waren Strijp T en Strijp R. In de jaren 70 van de vorige eeuw werkten hier maar liefst tienduizend mensen. Je kwam er alleen met een pasje in. Ook nadat Philips naar Amsterdam was vertrokken, bleef het nog een tijdje de gebouwen huren. Het bedrijf gaf mee de aanzet naar de nieuwe bestemming, een living lab. We bezoeken er Vershal ’t Veem, waar we op de vijfde verdieping Duurzame Kost vinden, een nooit eerder geziene stadstuin voor groenten en verse kruiden. Op de vijfde verdieping! Restaurant Cucina Italiana, dat op het gelijkvloers zit, verbouwt er eigen groenten die je in Nederland niet zo eenvoudig kunt vinden. Verser kan bijna niet. In het Blue Collar Hotel op de site komen nostalgie en rock ‘n’ roll samen. Je vindt er ijskoude cocktails en warme bedden, en als er in en rond de panden een feestje of concert is, is het hotel steevast uitverkocht.
Afsluiten doen we zoals we begonnen, met hapjes en sterke koffie in de Down Town Gourmet Market, een hippe stadsmarkt die het voor één keer wél lijkt te doen, in tegenstelling tot wat vorige jaren bijvoorbeeld in Gent niet kon. Lokale handelaars verkopen er gourmet burgers, Aziatisch lekkers, salades of pizza. De dingen die al een keer hartverwarmend kunnen smaken op een grijze, miezerige middag in het creatieve hart van Nederland. Eindhoven is New Dutch. Eindhoven is Design Capital. Eindhoven is een van de meest vooruitstrevende steden in West-Europa.
Alle info over Eindhoven via je de website eindhoven365.nl.
Daar vind je ook alle links naar events en locaties.
Neem ook even een kijkje op de website van Visit Brabant. Deze is zeer up-to-date.
Wij verbleven in het mooie, stijlvolle NH Collection Eindhoven Centre, met een uitstekend restaurant op de bovenste verdieping.
