Het is Polynesisch tot in de diepste poriën, al vind je er op elke menukaart gratin dauphinois met groene boontjes. Tahiti, en bij uitbreiding geheel Frans-Polynesië, is geen departement d’outre-mer, zo wordt gesteld, maar een territoire d’outre-mer. In de hoofden van de mensen maakt dat een heel verschil: geen Europese Unie hier, en dus betaal je met fraai uitgegeven Francs Polynesiens, een beetje naar het beeld geschapen van de oude Franse frank. In de praktijk heeft Tahiti Frankrijk nodig. Economisch, cultureel, af en toe ook op politiek vlak.
Het zal de inwoners van Huahine worst wezen. Ze zijn met 6.500, vooral vissers en landbouwers, wat voor dagelijkse aanvoer van kreeft, watermeloen, vanille, bananen en zoete aardappelen zorgt. Huahine wordt ‘vrouweneiland’ genoemd, en dat heeft naar verluidt niet alleen te maken met het feit dat het vroeger bestuurd werd door koninginnen. Ook de vorm van het eiland draagt bij aan de legende. Huahine betekent gewoon ‘vrouwelijk orgaan’ in het Polynesisch. Verder hoeven we daar, zo stellen we ons voor, geen tekeningetje bij te maken.
Jonge oesters
Veel van de jongedames tooien zich met halssnoeren vol zwarte parels. Wat een tattoo is voor de jongens, is zo’n ketting voor de meisjes. Zwarte parels zijn big business in Huahine. De pinctada margaritifera cumingii, zoals de pareloester wordt genoemd, scheidt een natuurlijk pigment af die de parel haar karakteristieke kleur geeft. We varen met de boot van Huahine Nautique naar een ‘fare’, een hut in het midden van de lagune, waar oesters worden gekweekt. Het is een arbeidsintensieve klus. De jonge oester wordt gekweekt en minitieus geënt. Er wordt een kern ingeplant in de parelruimte van het schelpdier. Als alles goed gaat, vertelt een enthousiaste medewerkster op het houten staketsel, wordt de ent een parelzak. De oester zal daarna laagjes parelmoer afscheiden om de kern te bedekken, en zo uiteindelijk een parel produceren. Het gemiddelde slaagpercentage ligt op 30 %. En dan ben je al anderhalf jaar aan de slag met je oester. De schoonheid van een parel hangt af van zijn vorm, de glans, de kleur en oriëntering. Frans-Polynesië onderscheidt vijf verschillende categorieën, van ‘perfect’ tot A, B, C en D. Vijf procent krijgt een A-classificatie. Elke parel moet een parelmoerlaag van minstens 0,8 mm hebben om verkocht te kunnen worden als een authentieke Tahiti cultuurparel. Geen wonder dat zo’n halssnoer een fortuin waard is.
Archeologie
We glijden zachtjes de lagune met haar tinten van jade en lapis lazuli uit. De kristalheldere schoonheid van het water is onvoorstelbaar. Je hebt het gevoel dat de catamaran niet vaart, maar zweeft op een ijle lucht vol bergkristallen. Soms komt een pijlstaartrog voorbij, anders zijn het weer veelkleurige tjirpende parkieten die van mast tot mast hoppen. In de namiddag worden de haaien gevoederd, een gebeurtenis die aan boord voor veel jolijt en gekir zorgt. De dieren zijn gelukkig netjes en welopgevoed, en komen uit de hand eten zoals hen al jaren wordt aangeleerd. Meer vissen in het centrum van het eiland, waar grote blauwogige murenen in het stromende water van een brug over een riviertje zwemmen. We vinden het vreemde, prehistorische beesten met ogen die elektriciteit lijken te spuwen. De lokale bevolking beschouwt ze als heilig.
De religieuze, vaak eeuwenoude Polynesische cultuur wis je niet zomaar uit, ook niet in Huahine. Verschillende restauratiegolven hebben er de voorbije decennia voor gezorgd dat heilige gebouwen weer in ere konden worden hersteld. ‘Opu Nui baat nu bijvoorbeeld de fare pote’e uit, een structuur uit stro en hout. Je vindt er een klein museum, met artefacten, foto’s, uitleg over het leven van de eilanden en de traditionele architectuur. Archeologische sites worden nu druk bezocht, omdat er begrip is, en inzicht. Omdat mensen de bijzondere Polynesische cultuur, die zich uitstrekt van Hawaii in het noorden tot het Paaseiland in het Zuid-Oosten, nu beter willen leren kennen.
