De Pfalz is Duitslands tweede grootste wijnbouwregio en wordt ook wel eens het Toscane van Duitsland genoemd. Het klimaat is er opvallend mild, de glooiende wijngaarden zijn getooid met wijnranken, amandelbomen en cipressen. Maar vergis je niet, dit is een op en top Duitse regio met veel Gemütlichkeit, bewoners die graag feesten en waar het niveau van de restaurants hoog ligt. En het machtige Pfälzer Wald is nooit ver weg.
Wil je het beste van twee werelden, namelijk zowel de charme van de wijndorpen als de rust van het Pfälzer Wald, volg dan het 170 km lange wandelpad Pfälzer Weinsteig. Uiteraard doe je dit in etappes, en met het openbaar vervoer is het meestal makkelijk verplaatsen naar begin- of eindpunt. De derde etappe is een pareltje. Je wandelt over 15 km van Bad Dürkheim naar Deidesheim. Het landschap onderweg is heel divers en je kruist er bijzondere plaatsen zoals de vroeg middeleeuwse Heidenlöcher. Een plek ten midden van het woud waar de bevolking zich beschermde ten tijde van de Noormannen. Tientallen restanten van huizen hebben hier intussen vrede gesloten met de natuur. De route gaat voortdurend op en neer, zonder noemenswaardige moeilijkheden en onderweg is het fijn pauzeren aan de kasteelruïne van Wachtenburg, met bijhorende Stube. Waarom dit het balkon van de Pfalz wordt genoemd, wordt snel duidelijk. Je kunt de toren beklimmen en van daaruit heb je een verbluffend zicht op de Rijnvlakte.
Eenmaal aangekomen in Deidesheim is het feest nog niet gedaan. Dit kleine, gezellige dorp is aan het uitgroeien tot het mekka van de rieslingliefhebber. Hier liggen befaamde wijngaarden in de buurt zoals Pechstein, Ungeheuer, Kirchenstück en Kalkofen. Wijnen die je in het dorp kunt proeven bij de vele beroemde domeinen. En met twee sterrenrestaurants komt ook de meest veeleisende lekkerbek aan zijn trekken: Schwarzer Hahn, het lievelingsrestaurant van wijlen Helmut Kohl, en L.A. Jordan. Maar ook een van de beste bistro’s van de streek ligt hier: Leopold. Gehuisvest in de prachtige gebouwen van Weingut von Winning, krijg je hier een toegankelijke keuken met een mix van regionale en mediterrane invloeden. De topwijnen van het domein worden er per glas geserveerd. En wanneer je helemaal voldaan bent, dan spoor je vanuit Deidesheim makkelijk terug naar Bad Dürkheim.
Het kleinste hotel van de Pfalz
De Pfalz kent de oudste toeristische wijnroute van Duitsland: de Deutsche Weinstraße. Deze autoroute tussen Bockenbeim en Schweigen-Rechtenbach telt 85 km. Ook per fiets is dit traject mogelijk. Voor wie deze route wil ondernemen hebben we enkele bijzondere restauranttips. Wanneer je start in het noorden kruis je al gauw het lieflijke Weisenheim am Berg. Hier voeren Martina en Holger sinds 2014 restaurant Admiral. Hoewel geen michelinster is dit een van de beste restaurants van de regio, en bovendien betaalbaar. Martina is een topsommelier, het spreekt voor zich dat ook de wijnkaart de moeite is. Naast het oergezellige terras staat een oud posthuisje, thans omgevormd tot een kamer waar je kunt overnachten. Het kleinste hotel van de Pfalz noemen ze het zelf.
Iets zuidelijker, vlak voor Neustadt an der Weinstraße, ligt een iconische Stube: Eselsburg in Mußbach. Je zou er door afwezigheid van enige aanduiding aan de kleine gevel zomaar voorbijlopen. Eenmaal binnen word je opgezogen door de nostalgie, de sfeer, de typische Pfälzer kost, en de fantastische wijnkaart en de onverwachte ontmoetingen. De vele kleine, gezellige binnenruimten zijn ooit ingericht door een kunstenaar die zijn huis openstelde voor familie en vrienden. Zo groeide de plek uit tot een ontmoetingsplaats. Annette Berberich, de huidige eigenares, zet deze functie verder. Het is niet ongewoon dat je samen met andere gasten aan tafel belandt.
Wie door de Pfalz trekt, kan niet om Saumagen heen. Dat is het streekgerecht bij uitstek! De basis is overal hetzelfde: mager varkensvlees wordt met heel wat kruiden en aardappelen in een maag gegaard om nadien gebakken te worden. Je zou het hun variant van onze pens kunnen noemen. Maar iedereen heeft wel een eigen versie. Eén van de beroemdste plaatsen om dit te eten is Hambels in Wachenheim, dat zowel een slager als restaurant is. Maar ga ook eens naar het sterk aanbevolen Restaurant Spinne in Haardt an der Weinstraße. Chef Jörg maakt er elk jaar een andere, meer gastronomische variant mee. Hij serveert ze met een fijne zuurkoolbereiding en won er al meermaals prijzen mee. Inderdaad, in de Pfalz is er ook de jaarlijkse Saumagenwedstrijd.
Het wachten op het bord van oma Erika is geen straf
Ga je helemaal naar het zuiden, dan kom je in het grensdorp Schweigen-Rechtenbach. Verschillende producenten hebben wijngaarden zowel in de Pfalz als in de naburige Elzas. Grenzgänger worden ze genoemd. Probeer hier de Stube van Weingut Jülg, want dit is de Pfalz ten voeten uit. De eenvoudige, maar bijzondere smaakvolle Pfälzer gerechten worden er bereid door Oma Erika. Ze is al ruim de 80 voorbij, maar maakt er een erezaak van elk bord dat wordt geserveerd zelf in handen te hebben gehad. Het is een populaire plaats, en bij mooi weer zit het terras snel vol. Maar met een glas wijn van talent Johannes Jülg is het wachten op het bord van oma Erika geen straf.
De Pfalz is een regio waar het goede leven met hoofdletters wordt geschreven. De bevolking is er rechttoe rechtaan, ze houden van een lekker glas en een gevuld bord. Hier wil je steeds terugkomen, en telkens weer nieuwe ontdekkingen doen. Zum Wohl die Pfalz!
Door Gerd Brabant.
