Als we later de reconstructie gaan maken van die paar weken begin maart, toen een nog grotendeels onbekend virus zich een weg baande over de Alpen, dan zullen een aantal elementen me toch langer dan normaal bijblijven. Enkele vrienden zullen zich herinneren dat ik hen op 29 februari – in tempore non suspecto – een whatsappberichtje stuurde met enkele aanbevelingen. Die waren me even voordien ingefluisterd door mijn levenspartner, die arts is en in een ziekenhuis werkt.
Ik heb een paar dingen onderschat. Dat het over een maand voorbij zou zijn als we allemaal voorzichtig zouden blijven. Dat het virus veel minder erg is dan de paniek die erdoor kan ontstaan. Maar er was ook voortschrijdend inzicht. Dat mensen in een eerste reactie zouden hamsteren. Toiletpapier inslaan. Dat het geen kwaad kon om alvast wat extra rijst en spaghetti en peulvruchten in de winkelmand te gooien. Ik vermoed dat een aantal van die vrienden toen eens hartelijk hebben gelachen, en wie kan ze het kwalijk nemen?
Op woensdag 11 maart stuurde ik een bericht naar mijn collega en vriendin Lien De Ruyck, een van de wonderwomen achter initiatieven als maakjemondmasker.be. Daar stond in, en pardon my french: ‘Shit will hit the fan de volgende dagen/weken.’ Ze antwoordde: ‘Ik voel het zelf ook echt. Aan alles. En zie alle patronen al afkomen.’
De dag voordien had ik de drie stagiaires bij june. naar huis gestuurd, en een afscheidslunch voor twee van de jongedames op vrijdag afgezegd. Dat was drie dagen voor de eerste veiligheidsraad.
Mensen zijn boos en vinden het fundamenteel oneerlijk
Zondag 15 maart was een kanteldag voor june. We haalden de laagste leescijfers sinds mensenheugnis, en wisten meteen dat dit een enorme omwenteling was, een mindshift die snelle en accurate ingrepen zou vergen om dit medium draaiende te houden. Op maandag begonnen we aan een marathon van 36 uur om minstens de volledige homepage corona-proof te maken. We voegden dankzij de hulp van zoveel onschatbaar lieve mensen artikels toe over tuin, films, boeken, zelfzorg. Een vrije tribune over de horeca-lockdown ging die eerste week viraal. Op dinsdag 17 maart haalden we, twee dagen na de slechtste dag, plots de beste cijfers ooit. En dat bleef aanhouden. In de loop van maart bezochten meer dan 35.000 mensen minstens één keer onze website. Every cloud has a silver lining.
En toch knarst er wat in de sector van ‘creatieve’ ondernemers en eenmanszaken. Mensen zijn boos en vinden het fundamenteel oneerlijk. ‘Dat ik nog maar een fractie van mijn inkomsten heb, maar dan weer nét nog te veel werk om recht te hebben op overheidsmaatregelen’, lees ik in een bericht op Facebook. ‘Kwaad dat ik hierdoor de reserves moet aanspreken die ik met zoveel bloed, zweet en tranen weer heb opgebouwd. Kwaad dat ik die reserves bovendien ook nodig heb om toch maar vadertje staat duizenden euro’s te blijven betalen.’
Tijd zal leren wie aan de goede kant van de geschiedenis terechtkomt
Dat is zo’n beetje de vinger in de etterende wonde. Natuurlijk moet gezondheid te allen tijde blijven primeren op economie. Maar als ik mijn haar zelf met een tondeuse bewerk, kan mijn kapper geen nieuwe bloemstukken aanschaffen voor zijn salon, zal de bloemist een kwart kilo gehakt kopen in plaats van eerste keus biefstuk, en zal aan het eind van de rit iemand beslissen om ook volgend jaar geen vakantie te vieren in het buitenland, waardoor hotels, luchtvaart en alle nevenbedrijven het bijzonder lastig krijgen. Of om een maand of drie niet op restaurant te gaan. Het mechanisme is vast een stuk complexer dan wat ik hier vertel, maar het is wel hoe duizenden micro-economische probleempjes één reusachtige macro-economische afgrond creëren. Je mag in het verhaal de ‘kapper’ ook door het ‘online magazine’ vervangen. Het komt een beetje op hetzelfde neer.
Zijn we pessimistisch? Nah. Sociale, solidaire burgers zullen deze disruptieve fase aangrijpen om nog sneller dan anders naar een ander en eerlijker wereldbeeld te streven. En dan heb je CEO’s, bankiers, hedgers die in zeven haasten proberen hun jaarbonus of rendement op overheidssteun veilig te stellen. Tijd zal leren wie aan de goede kant van de geschiedenis terechtkomt. En gelukkig ook voor wie de kilste, donkerste gevangenisvloer eigenlijk nog niet eng genoeg is.
Ik wens u een mooie week, met veel moed en veerkracht, en liefde en warmte. #tuttoandràbene
Door Toni De Coninck
Hoofdredacteur
