Last minute naar Spanje vertrekken voor een persreis met de glamoureus klinkende naam Olive Oil World Tour? Het werd mij zaterdagavond gevraagd en maandagochtend zat ik al op het vliegtuig richting Madrid. Vanuit Madrid spoorden we met de hoge snelheidstrein naar Cordoba wat op zich al een geweldige ervaring is! Leg die tablet en gsm aan de kant, val vooral niet in slaap want het uitzicht is meer dan de moeite waard.
Vanuit Cordoba reden we met de bus naar Almazara San Francisco, een familiebedrijf dat olijfolie produceert en rondleidingen organiseert. Je leert er alles over het ganse productieproces. Van het lossen van de vrachtwagen, het wassen van de vruchten tot het centrifugeren, het filteren en het bottelen.
Vroeger sprak men over olijven persen (daarom ook de term ‘eerste persing’ of ‘koude persing’). Vandaag worden olijven meestal gecentrifugeerd, want het persen was een traag proces. Het verliep vlotter met rijpere (dwz zwarte) olijven en in een omgevingsfactor van rond de 40°, en dat zorgde voor onstabiele olie. Nu worden de olijven geoogst als zij nog groen zijn (vanaf november tot februari). Groene olijven bevatten meer polyfenolen die ervoor zorgen dat olijfolie langer goed blijft.
Het hoogtepunt van de reis was een ballonvaart die ons bij zonsopgang zou meevoeren over een zee van olijfbomen
Na een zeer copieuze lunch in Rincon Baezano in Baeza reden we door naar het Cultura Del Aceite museum. Een zeer gepassioneerde jongedame gidste ons rond in het imposante gebouw dat oorspronkelijk een opslagplaats was voor olijven. Daarna werd het omgebouwd tot hotel met spa en vandaag dient het enkel nog als museum. Zeker een bezoekje waard.
Het hoogtepunt van de reis was een ballonvaart die ons bij zonsopgang zou meevoeren over een zee van olijfbomen. Vanuit de lucht zie je duidelijk de lange symmetrische rijen olijfbomen met daartussen acht tot tien meter afstand om voldoende licht door te laten. De oude bomen hebben nog twee tot drie stammen maar er worden meer en meer nieuwe bomen geplant met één stam die dichter bij elkaar kunnen staan. Doordat de boom maar één stam heeft, is hij kleiner en kan er met behulp van een machine aan de stam worden geschud zonder schade aan te richten aan de wortels. Dit proces van oogsten gaat sneller dan de oude manier waarbij de olijven nog manueel worden geplukt.
Extra virgin scoort het best op de smaaktest
Spanje alleen al heeft meer dan 260 soorten olijfbomen. De olijven variëren van pittig of bitter tot zoet en fruitig. De meest verkochte soorten zijn de Arbequina, Cornicabra, Hojiblanca en Picual.
Na een bezoek aan het Interpretation Center in Ubéda was het tijd voor het grote werk: een bezoek aan de grootste olijfoliefabriek ter wereld! Om je een idee te geven: Almazara del Pilar vermaalt per dag meer dan twee miljoen kilogram olijven! En reken daarbij dat je uit vijf kg olijven ongeveer één liter olie haalt.
Olijfolie wordt ingedeeld in drie categoriën. De benamingen worden gegeven nadat er een labotest (test op zuurtegraad) werd uitgevoerd alsook een proeftest door een groep van minimum acht vrijwilligers. Extra virgin scoort het best op de smaaktest, wordt gemaakt van de beste kwaliteit olijven en bevat minder dan 0,8 % vrije zuren. Virgin scoort goed op de smaaktest en bevat minder dan 2,0 % vrije zuren. Gewone olijfolie scoort slecht op de smaaktest en heeft meer dan 2,0 % vrije zuren. Deze laatste olie wordt chemisch bewerkt om consumeerbaar te maken of wordt gebruikt bij industriële toepassingen.
De laatste dag keerden we terug naar Cordoba om een bezoek te brengen aan de imposante Mezquita en kathedraal. Die zijn letterlijk in mekaar verweven. Midden in de steenrode zuilgangen van de moskee staat een al even betoverende kathedraal!
Na een overheerlijke lunch in het historische Bodega Campos restaurant was het helaas weer tijd om de trein op te stappen richting Madrid. Met een hoofd en notitieschrift vol met nieuwe informatie over de Spaanse olijfolie.
© Nele Vanbesien
